Prosto z plaży po złoty medal! Mistrzostwa Europy 1960 – 2024

Pierwszymi mistrzami zostali Sowieci dzięki… antykomunizmowi rywali. W roku 1992 triumfował zespół, który na mistrzostwa w ogóle się nie zakwalifikował. Za to w dwanaście lat później złoto wywalczył absolutny kopciuszek, drużyna Grecji. Mistrzostwa Europy odbędą się po raz siedemnasty. (W związku z rozpoczynającymi się za miesiąc mistrzostwami Europy przypominamy nasz archiwalny tekst. W najbliższych dniach w odcinkach zaprezentujemy teksty osobno o kolejnych turniejach europejskiego czempionatu) 

Dziś w mistrzostwach Europy gra pół kontynentu, na samym początku turniej finałowy liczył zaledwie cztery zespoły. Pierwszy turniej odbył się w roku 1960, nosił nazwę Pucharu Europy Narodów. Grały w nim zaledwie cztery zespoły.

Sowiecki triumf i hiszpański rewanż

W meczu decydującym o awansie do finałowej czwórki Hiszpanie wówczas naszpikowani gwiazdami na czele z legendarnym Alfredo Di Stefano oddali Sowietom mecz walkowerem. Generał Franco zdecydował, że jego drużyna nie pojedzie do Moskwy. ZSRR w turnieju wywalczył złoto. Druga była Jugosławia, trzecia Czechosłowacja, czwarta Francja. Cztery lata później Hiszpanie sami turniej finałowy zorganizowali. W finale ograli ZSRR 2:1, zdobyli złoty medal. Na kolejne trofeum musieli poczekać aż 44 lata… Miejsce trzecie zajęli Węgrzy, czwarte Duńczycy. Turniej z roku 1968 we Włoszech to pierwsze rozgrywki pod oficjalną nazwą Mistrzostwa Europy. Złoto zdobyli gospodarze, przed Jugosławią, Anglią i ZSRR. Cztery lata później w Belgii mistrzem został RFN, kolejne miejsca przypadły ZSRR, Belgii i Węgrom. W Jugosławii w roku 1976 mistrzem została Czechosłowacja, w finale w rzutach karnych ogrywając broniący tytułu zespół RFN. Decydująca była legendarna jedenastka wykonywana przez Antonina Panenkę, który… przelobował z karnego niemieckiego bramkarza. Kolejne miejsca zajęły Holandia i Jugosławia.

Turniejowe ósemki. Wygrane RFN, Francji, Holandii i Danii

Od Euro’80 we Włoszech cztery kolejne turnieje finałowe liczyły po 8 zespołów. Mistrzem został RFN, przed Belgią, Czechosłowacją i Włochami. Od 1984 roku nie ma meczu o trzecie miejsce, są półfinały, przegrane w nich zespoły zajmują 3-4 miejsce. W 1984 roku na własnych boiskach złoto zdobyli Francuzi. Druga była Hiszpania, 3-4 miejsce zajęły Portugalia i Dania. Trójkolorowi mieli niesamowity zespół, z Michelem Platinim, Jeanem Tiganą, Alainem Giresse, Luisem Fernadezem. Cztery lata później objawiło się z kolei fenomenalne pokolenie w Holandii, z Ruudem Gullitem, Marco van Bastenem, Frankiem Rijkaardem, Ronaldem Koemanem.

Pomarańczowi wywalczyli złoto. Drugie było ZSRR, kolejne miejsca zajęły Włochy i RFN. Rok 1992 to bodaj największa sensacja w historii mistrzostw Europy. Turniej wygrała drużyna, która się na niego nie zakwalifikowała! Chodzi o reprezentację Danii. Przegrała ona eliminacje z Jugosławią, która jednak z uwagi na krwawą wojnę została wykluczona. Awans uzyskali Duńczycy. Piłkarze, którzy przybyli prosto z urlopów i plaż sensacyjnie ograli faworyzowaną Francję. W półfinale po rzutach karnych wyeliminowali Holandię, zaś w finale pokonali Niemców 2:0. 3-4 miejsce przypadło broniącym trofeum Holendrom i gospodarzom, Szwedom.

Turnieje 16 drużyn. Triumf  RFN,  Francji, Grecji i Hiszpanii

W Anglii, w 1996 r. po raz pierwszy zagrało 16 drużyn. Mistrzem zostali Niemcy, w finale pokonali rewelację imprezy, drużynę Czech. 3-4 miejsce przypadło gospodarzom i Francuzom, którzy właśnie wchodzili w najlepszy czas swojej historii. W roku 2000 w Holandii i Belgii złoto wywalczyli właśnie Trójkolorowi, wtedy urzędujący mistrzowie świata. Wicemistrzami zostali Włosi, 3-4 miejsce zajęli Holendrzy i Portugalczycy. Rok 2004 i turniej w Portugalii to kolejna wielka sensacja.

Typowana jako główny outsider prowadzona przez Otto Rehhagela Grecja zaczęła turniej od wygranej w meczu otwarcia z Portugalią i wygraną z Portugalią w finale turniej zakończyła. Gospodarze musieli zadowolić się srebrem, 3-4 miejsce przypadło Holendrom i Czechom. W Austrii i Szwajcarii cztery lata później po raz pierwszy od 44 lat triumfowali Hiszpanie. Drudzy byli Niemcy, 3-4 miejsce zajęły zespoły Turcji i Rosji. Hiszpanie dwa lata później zostali mistrzami Świata, a w 2012 roku na stadionach Polski i Ukrainy obronili tytuł mistrzów Europy, pokonując w finale Włochów aż 4:1. Podium uzupełniły zespoły Portugalii i Niemiec.

Teraz jeździ prawie pół kontynentu

Od turnieju we Francji w 2016 roku w mistrzostwach Europy grają aż 24 zespoły. Osiem lat temu mistrzostwo wywalczyła Portugalia, w finale ogrywając Francję. 3-4 miejsce przypadło Niemcom i rewelacji turnieju, drużynie Walii. Euro 2020 roku odbywało się w wielu miastach Europy, z uwagi na pandemię przesunięto turniej o rok. Mistrzem zostali Włosi, pokonując w finale w rzutach karnych Anglików. 3-4 miejsca zajęły zespoły Hiszpanii i Danii.

MISTRZOSTWA EUROPY W PIŁCE NOŻNEJ