piątek, 29 marca, 2024

Od konnych tramwajów, do inteligentnej zajezdni

Na Annopolu powstaje najnowocześniejsza i najbardziej proekologiczna zajezdnia tramwajowa w Polsce. To piąta zajezdnia w stolicy. Pierwsza powstawała dla tramwajów konnych, na początku XX wieku. Elektryczne już planowano. Ale o elektronicznym inteligentnym systemie nikt nawet nie marzył.

Powstająca zajezdnia ma nr R-5, bo jest też piątą w stolicy. Spośród działających, bo były i remizy tramwajowe np. na Pułaskiej, Słowackiego, Solcu. Z istniejących zajezdnia R-1 tworzona była dla tramwajów konnych, choć już z myślą o elektrycznych w przyszłości. Zajezdnia na Annopolu ma być wyposażona w inteligentne systemy. A system zwrotnic, gdyby miał obsłużyć człowiek, zajęłoby mu to siedem godzin.

Nowocześnie, inteligentnie, ekologicznie

Nowy, wypasiony obiekt na Annopolu ma być najnowocześniejszy i najbardziej ekologiczny w Polsce. Jak przypomniał Urząd Miasta, nowa zajezdnia zapewni serwis dla 150 niskopodłogowych tramwajów. Na 12 hektarach wykonawca buduje 14 budynków. Trzy z nich to hala remontowa, hala obsługi technicznej i hala postojowa Reszta zabudowań to pomieszczenia biurowe, techniczne i socjalne. Będą rozwiązania proekologiczne. Nowa zajezdnia wykorzysta pompy ciepła i ogniwa słoneczne. A do celów gospodarczych – spłukiwania toalet, mycia pojazdów oraz podlewania zieleni – wodę deszczową – informuje stołeczny ratusz. Pierwsza od 1967 roku. Koszt budowy wyniesie 655 mln. zł. Inwestycja ma być gotowa w 2024 roku. Zajezdnia na Annopolu to zajezdnia nr 5 w historii stolicy. Historia najstarszej sięga czasów, gdy elektrycznych tramwajów w stolicy jeszcze nie było.

Od linii konnej żelaznej kolei

Pierwszą konną linię tramwajową otworzyły władze carskie w stolicy 11 grudnia 1866 roku. Nie była to jednak klasyczna linia komunikacji miejskiej. Nazywała się „Żelazną Linią Konną”. I po prostu łączyła dwie stacje kolejowe – dworzec Petersburski (Wileński) z Terespolskim (Wschodnim). Służyła pasażerom kolei, wysiadającym na jednej stacji, udającym się w podróż ze stacji kolejnej. W latach 70. XIX wieku władze Warszawy zdecydowały o budowie własnej linii tramwajowej. Wybudowała ją belgijska spółka Société Générale de Tramways Varsoviens. Pierwszy tramwaj linii ruszył 11 października 1881 roku. Biegła trasą: Nalewki – Świętojerska – Długa – Wąska – Podwale – Krakowskie Przedmieście – Nowy Świat – Al. Ujazdowskie – Bagatela do rogatek Mokotowskich. Na odcinku Królewska – Nowy Zjazd linia tramwaju przebiegała obok tramwaju kolejowego. Był to już w pełni miejski środek lokomocji. Służył nie pasażerom pociągu, ale wszystkim mieszkańcom. Kursował od 7.30 do 22.00. W roku 1901 na Woli powstała nowa remiza dla tramwajów konnych. Stała się potem pierwszą zajezdnią dla elektrycznych.

Rozwój sieci, tramwaje elektryczne

W latach 80. i 90. XIX wieku sieć tramwajów konnych mocno się rozwinęła. I w 1899 roku liczyła już 230 tramwajów, długość 22 kilometrów. Obsługiwała 17 linii tramwajowych. W tym samym roku kupiło ją miasto. I w 1901 roku powstała remiza na Woli, obecna zajezdnia R1. W tym czasie sieć tramwajów konnych, mimo imponującego rozwoju, była już przestarzała. I niebawem miasto ruszyło z budową elektrycznej sieci tramwajowej. W roku 1908 miasto Warszawa wynajęło firmę „Siemens & Halske”, której celem było zastąpienie trakcji konnej elektryczną. Powstała Elektrownia Tramwajów Miejskich, a 26 marca 1908 o godz. 9.35 wyruszył pierwszy tramwaj elektryczny. Pojechał trasą pl. Krasińskich – pl. Unii Lubelskiej. Wolska remiza stała się zajezdnią dla tramwajów elektrycznych. Kompleks budynków mocno ucierpiał w czasie II wojny światowej. Po odbudowie i modernizacji działa do dziś pod adresem Młynarska 2. A pod adresem Siedmiogrodzka 20 (ale na terenie zajezdni) mieści się siedziba spółki Tramwaje Warszawskie.

Zajezdnia R-2 Praga. Kawał historii

W okresie międzywojennym, już w niepodległej Polsce nastąpił dalszy rozwój sieci tramwajowej w Warszawie. Miasto w latach 1923-1925 zbudowało zajezdnię po prawym brzegu Wisły. To również kawał historii miasta. W czasie II wojny światowej Niemcy zaminowali i wysadzili budynek. Po wejściu na teren Pragi wojsk sowieckich i LWP od razu zaczęła się odbudowa zajezdni. 20 czerwca 1945 roku to z praskiej zajezdni R-2 wyruszył pierwszy, udekorowany flagami i godłem tramwaj. Linia nr jeden jeździła trasą Kawęczyńska–Ząbkowska–Targowa–Zamoyskiego–Grochowska–Wiatraczna. Zaś 29 czerwca 1945 na ulice wyjechała linia nr 2, jeżdżąca trasą: Dworzec Wschodni–Kijowska–Targowa–Zamoyskiego–Grochowska–Gocławek. W roku 2007 konserwator wpisał budynki praskiej zajezdni do rejestru zabytków. Z kolei od 2004 roku w siedzibie dawnej Elektrowni Tramwajów Miejskich na Woli mieści się Muzeum Powstania Warszawskiego. Zajezdnia praska znajduje się przy Kawęczyńskiej 16. MPW przy Grzybowskiej 79 (wejście główne przy Przyokopowej).

Mokotów, Żoliborz, Annopol

Tytułem wyjaśnienia – na potrzeby krótkiego (jak na obszerność tematu) tekstu piszemy o istniejących zajezdniach. Były w stolicy i inne zajezdnie, np. na Solcu pod mostem Poniatowskiego, były inne remizy tramwajowe. I właśnie w związku z likwidacją zajezdni Solec w latach 1952-1955 powstała przeniesiona z dawnej remizy przy Puławskiej zajezdnia R-3, Mokotów. Mieści się przy ulicy Jana Pawła Woronicza 27. Obok, przy Jana Pawła Woronicza 29 w 1959 roku miasto oddało do użytku zajezdnię autobusową R-1. W 2019 roku na terenie zajezdni Mokotów Tramwaje Warszawskie otworzyły Izbę Pamięci Tramwajów Warszawskich. Kolejna zajezdnia powstała także w miejsce likwidowanej tymczasowej remizy przy Słowackiego. Przy ulicy Pstrowskiego (dziś Zgrupowania AK Kampinos) powstała zajezdnia R-4 Żoliborz. Cztery zajezdnie istniały do dziś. Teraz powstaje zajezdnia R-5, supernowoczesna na Annopolu. Piąta w stolicy, druga na prawym brzegu. Gdy powstawała zajezdnia R-1, tramwaje były jeszcze konne. Zajezdnia R-5 ma korzystać z inteligentnych technologii.

(Pisząc artykuł korzystaliśmy z materiałów ogólnodostępnych – źródło: mat. Pras. UM Warszawa, Tramwajów Warszawskich, Wikipedia)

REKLAMA

NAJCZĘŚCIEJ CZYTANE

WIĘCEJ

WIĘCEJ W TELEGRAFIE

- Advertisement -spot_img