Szczepienia przeciw COVID-19 w ciągu roku uchroniły od śmierci 20 mln ludzi. Wirusolodzy apelują o intensyfikację szczepień przed rozkręceniem kolejnej fali.
Wiele państw boryka się w tej chwili ze skokowym wzrostem zachorowań na COVID-19, wywoływanych głównie przez nowe subwarianty omikrona BA.4 i BA.5. Najgorsza sytuacja jest w Europie. Koncerny farmaceutyczne pracują już nad tzw. szczepionkami aktualizowanymi o nowy wariant, które mają się pojawić jesienią. Jednak wirusolodzy zalecają, żeby osoby z grupy ryzyka przyjęły przypominającą dawkę szczepionki przeciw COVID-19 niezależnie od tego, czy będzie to preparat dotychczasowy, czy zaktualizowany. Do tej pory – jak pokazują badania naukowe – szczepienia przeciw COVID-19 pozwoliły bowiem uchronić od śmierci już 20 mln ludzi. Największy udział ma w tym AstraZeneca.
Poł miliarda chorych, ponad sześć milionów umarło
Wirus SARS-CoV-2 zaczął się szerzyć pod koniec 2019 roku. Wywołał globalny kryzys zdrowia publicznego na niespotykaną dotąd skalę. Według danych WHO do tej pory zakażonych nim zostało ponad 561 mln osób. 6,4 mln spośród nich zmarło. Po miesiącach rosnącej liczby zachorowań i zgonów, a także lockdownów gospodarczych nastąpił częściowy powrót do normalności. Umożliwiły go opracowane w błyskawicznym tempie szczepionki. Do tej pory w globalnej skali w pełni zaszczepionych nimi zostało już ponad 62 proc. populacji. Czyli ponad 4,8 mld ludzi. Łączna liczba podanych dotąd dawek przekroczyła 12,2 mld. W tej chwili w wielu krajach notowany jest skokowy wzrost zachorowań na koronawirusa. Występuje on w Ameryce, Kanadzie i Europie Zachodniej. W związku z tym wiele krajów rozważa kolejne kampanie szczepień. 12 lipca Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz Europejska Agencja Leków (EMA) rozszerzyły wskazania do podania drugiej dawki przypominającej. Chodzi o osoby w wieku 60–79 lat.
Najwięcej uratowały Astra Zeneca i Pfizer
„Bezpieczne i skuteczne szczepionki przeciwko COVID-19 to najlepsza droga do przezwyciężenia pandemii”, podkreśla Komisja Europejska w unijnej strategii szczepień. Szczepionki chronią przed ciężkim przebiegiem choroby i zgonem. Potwierdza to fakt, że – jak wskazują lekarze – poprzednie fale zachorowań i hospitalizacji dotyczyły głównie osób niezaszczepionych. Jak podkreśla prof. Guy Thwaites, dyrektor Oxford University Clinical Research Unit w Wietnamie szczepionki przeciw COVID-19 odegrały kluczową rolę. Zarówno w ratowaniu życia pacjentów jak i przywracania naszego świata do stanu względnej normalności. Skuteczność szczepionek analizowała też brytyjska firma badawcza Airfinity, specjalizująca się w chorobach zakaźnych. Wyniki tej analizy ukazały się w czerwcu br. na łamach magazynu „The Lancet”. Naukowcy przyjrzeli się m.in. statystykom dotyczącym szczepionek dystrybuowanych w poszczególnych krajach i nadmiarowych zgonów wywoływanych przez COVID-19. Wg badania masowe szczepienia uratowały łącznie życie 20 mln ludzi. Najwięcej istnień ocaliła Astra Zeneca. 6,3 mln. Pfizer/BioNTech, blisko 6 mln. Sinovac ponad 2 mln osób, a Moderna 1,7 mln.
Jak podkreśla John L. Perez, starszy wiceprezes oraz kierownik działu szczepionek i terapii immunologicznych w późnej fazie rozwoju w AstrzeZenece, dzięki danym rzeczywistym zyskujemy dogłębną wiedzę na temat skuteczności szczepionek, w tym także Vaxzevrii. „Cieszymy się, że rezultaty badań nieprzerwanie wskazują na wysoki poziom ochrony przed poważnymi skutkami klinicznymi. Pozwalają nam lepiej zrozumieć kluczową rolę szczepień w walce z COVID-19”. AstraZeneca i jej partnerzy do tej pory dostarczyli do 180 krajów już ponad 3 mld dawek szczepionki Vaxzevria, wynalezionej na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jej skuteczność wzięli pod lupę także naukowcy i eksperci ds. chorób zakaźnych z krajów azjatyckich. Zespół badaczy przeanalizował dane z 79 rzeczywistych badań, zgromadzonych w bazie VIEW-hub, opracowanej przez Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health i International Vaccine Access Center. Wyniki tej analizy zostały niedawno opublikowane w magazynie „Expert Review of Vaccines”.
91 – 93 proc. ochrony
Szczepionka rekombinowana AstraZeneca i dostępne szczepionki mRNA zapewniają podobny, wysoki poziom ochrony przed zagrażającym życiu wirusem COVID-19 – szacują eksperci. Jak podkreśla prof. Guy Thwaites, jeden z autorów badania stopień ochrony przed hospitalizacją jak i przed zgonem jest taki sam. Wynosi 91-93 proc. – Ta informacja jest szczególnie istotna z punktu widzenia polityków. Opracowują oni optymalny plan szczepień swoich obywateli – mówi dyrektor Oxford University Clinical Research Unit w Wietnamie. Co ważne, przeanalizowane statystyki dotyczą wariantu delta SARS-CoV-2 i wcześniejszych odmian koronawirusa. Jednak z brytyjskiej agencji UK Health Security Agency oraz z analogicznej agendy zdrowia publicznego w Brazylii płyną też informacje na temat zastosowania trzeciej dawki przypominającej. Wskazują one na podobne rezultaty w zapobieganiu poważnym skutkom wynikającym z zakażenia wariantem omikron.
Obecną falę wywołują przede wszystkim subwarianty omikrona BA.4 i BA.5. Jesienią mają się pojawić tzw. szczepionki aktualizowane. Pracują nad nimi koncerny farmaceutyczne. Jednak zarówno EMA, ECDC, jak i wirusolodzy zalecają, żeby osoby z grup ryzyka jeszcze przed jesienią przyjęły przypominającą dawkę szczepionki przeciw COVID-19. Niezależnie od tego, czy będzie to dotychczasowy preparat, czy zaktualizowany, zawierający komponent nakierowany również na wariant omikron. Dla osób z zaburzeniami odporności, szczególnie narażonych na ciężki przebieg COVID-19, np. pacjentów hematoonkologicznych czy po przeszczepach, opracowano specjalny produkt leczniczy. Sklada się on z dwóch przeciwciał monoklonalnych. Może być on podawany jako profilaktyka przed zakażeniem SARS-CoV-2. W marcu br. został on dopuszczony przez EMA. Mechanizm działania polega na tym, że pacjenci dostają gotowe przeciwciała, których nie są w stanie wytworzyć sami pod wpływem działania szczepionki. Badania wskazują, że jest on skuteczny również wobec omikrona.
(Newseria)